Thống gốm hoa nâu An Sinh thời Trần

Thống gốm hoa nâu An Sinh thời Trần (thế kỷ XIII)

Thống gốm hoa nâu An Sinh thời Trần của Bảo tàng Quảng Ninh có chất lượng tốt, ngoài việc sử dụng nguyên liệu đất sét trắng, được tuyển lựa kỹ càng, qua khâu làm đất cẩn thận, nung ở nhiệt độ cao, kỹ thuật sản xuất góp phần quan trọng tạo nên giá trị của di vật đặc biệt này.

Thống được tạo dáng từ việc dùng các con chạch đất chuốt tay dựa trên bàn xoay đồ gốm. Kết hợp bàn xoay là bàn tay nghệ thuật tài hoa của người nghệ nhân làm gốm trong việc sửa dáng, tạo khắc các băng hoa văn trải kín thân ngoài thống. Với kích thước lớn nhất trong hệ thống đồ gốm gia dụng và đồ gốm nghi lễ của nước ta, được tạo khắc hoa văn, tráng men và nung đốt hoàn toàn không có tỳ vết,… là những đặc trưng kỹ thuật hiếm có của thống gốm hoa nâu An Sinh.

Các đồ gốm thời Trần thường có kích thước nhỏ hoặc trung bình, dưới 50cm. Do đó, để nung được sản phẩm như thống gốm hoa nâu An Sinh thời Trần tại Bảo tàng Quảng Ninh là một thách thức lớn cho thợ gốm. Với đường kính hơn 1m, cao hơn 70cm và nặng tới 126kg, thống gốm hoa nâu An Sinh hiện là đồ gốm có kích thước lớn nhất trong toàn bộ hệ thống đồ gốm gia dụng và đồ gốm nghi lễ Việt Nam thời kỳ phong kiến.

Thống gốm hoa nâu An Sinh thời Trần có 6 băng hoa văn ngang, khắc các hình hoa, dây lá, vân mây, rồng bay nhả ngọc phun châu, chim ngậm cành hoa dây…, đều được tô hoa nâu, hàm chứa một ý niệm văn hóa đặc sắc thời Trần.

Chiếc thống này được khai quật ở hành cung của An Sinh Vương Trần Liễu xưa, có kích thước lớn, hình dáng, hoa văn trang trí được tạo tác tỉ mỉ, nhất là hoa văn 8 con rồng, có thể nhận định đây là đồ dùng của tầng lớp quý tộc Trần, hoặc là đồ lễ khí trong các hoạt động nghi lễ của đời sống cung đình hoặc đời sống tôn giáo. Thống là hiện vật quý giá, mang giá trị lịch sử, văn hóa và nghệ thuật to lớn, đại diện tiêu biểu cho dòng gốm hoa nâu thời Trần.